انواع روش های آب بندی چاله آسانسور

آب بندی چاله آسانسور یکی از مهمترین مراحل در ساختمان سازی است. اتاق تاسیسات آسانسور یا چاهک آسانسور در پایین ترین مقطع فوندانسیون یک ساختمان قرار میگیرد. از این رو جایگاه آن در هنگام مراحل اولیه ساخت سازه و بتن ریزی در نقشه کار قرار میگیرد.

چاله آسانسور یکی از مکانهایی است که با توجه به نقش و کاربرد آن در پایین ترین فضای یک ساختمان ساخته می شوند. خصوصا اگر طبقات زیر زمینی و پارکینگهای زیر زمینی داشته باشد چاله آسانسور می‌تواند ده‌ها متر زیر سطح زمین و نزدیک به سطح آب های موجود در زیر زمین ساخته می شوند. از این رو با توجه به ماهیت بتن، احتمال نفوذ آب در آنها بیشتر است.

نکاتی که در آب بندی آسانسور باید بررسی شود

1. منطقه ای که سازه در آن ساخته می شود
2. پایین ترین عمقی که چاله آسانسور در آن ساخته می شود
3. آب و هوای منطقه
4. همجواری با سفره های آب زیر زمینی، رودخانه، کانال آبی و دریا
5. همجواری با لوله ها و چاه های آب و فاضلاب به خصوص برای طبقات منفی

همه این موارد بر نحوه  آب بندی چاله آسانسور تاثیر گذار است. طبق مبحث 15 مقررات ملی ساختمان، برای حفظ امنیت سازه، بررسی تمام موارد، زه کشی تخصصی، رعایت دستور العمل های ایمنی و تائیدیه‌های فنی الزامی است.

عموما در مناطقی که سطح آب بالا باشد، مثل زمین‌های ساحلی یا زمین‌هایی که در نزدیکی رودخانه و آب‌های زیرزمینی باشند، آب بندی آسانسور یک مشکل عدیده محسوب می‌شود. اول اینکه کندن چاله آسانسور بسیار سخت خواهد بود. زیرا با کندن عمق کم آب بالا می‌آید و در چاله آسانسور کنده شده پر می‌شود. از این رو عایق کردن آن نکته‌ای است باید به آن توجه کرد تا چاله آسانسور و یا ساختمان نشست نکند. با توجه به این شرایط آب بندی محیط و آب بندی چاله آسانسور در چنین سازه‌هایی برای حفظ امنیت بنا بسیار مهم است. استفاده از افزودنی‌های آب بند کننده در چنین چالش‌هایی یک انتخاب شناخته شد و برگزیده است. از این افزودنی‌ها در زمان بتن ریزی فوندانسیون استفاده می‌شود و یک بتن آب بند تولید می‌شود.

روش های آب بندی چاله آسانسور

با توجه به حساسیت نفوذ آب در چاله آسانسور و تاثیر مخرب آن بر کل سازه، عموما استفاده از چند روش آب بندی به صورت همزمان پیشنهاد می شود. زیرا اطمینان از غیر قابل نفوذ بودن فضا و استقامت آن را به صورت 100% تضمین خواهد کرد.

ایرادات مهندسی از جمله دلایلی است که می تواند طرح را با خطر مواجه کند. فراموش نکنید پبش از عایق کاری و آب بندی چاله آسانسور از عدم وجود آب در فضا مطمئن باشید.

عایق رطوبتی نفوذگر LS Proof

عایق رطوبتی نفوذگر LS Proof یک ماده آب بندی کریستال شونده است که در بتن نفوذ می‌کند. عموما از این نوع ماده آب بند،  در آب بندی فضاهایی که نشست منفی باشند استفاده می شود. LS Proof به صورت مایع تهیه می شود و برای جلوگیری از نشت اولیه کاملا مناسب است. البته با توجه به حساسیت نشت های احتمالی ثانویه بهتر است از روشهای دیگر هم استفاده شود. میتوان به صورت مستقیم و در حین بتون ریزی این ماده را با بتن ترکیب کرد. و یا مستقیما آن را بر روی سطح بتن کف و دیواره چاله آسانسور اضافه کرد. هر کیلو از نفوذگر مایع LS Proof حدود 8متر مربع از فضا را می پوشاند.

عایق رطوبتی RCI

هرچند عایق رطوبتی نفوذگر  LS Proof به تنهایی می تواند یک ماده آب بند مناسب باشد. اما برای مطمئن شدن از آب بندی چاله آسانسور می توان در محل درز اتصال کف چاله به دیواره از ملات الیاف دار MCI استفاده کنید. برای هرمتر از فضای قابل ملات گذاری، حدود 5 کیلو از ماده عایق رطوبتی RCI استفاده می شود.

بتن آب بند یا واتر استاپ‌ها

یک روش موثر در آب بندی کف آسانسور، استفاده از بتن آب بند است. بتن آب بند یا واتر استاپ‌ها ترکیبی از سیمان، شن و ماسه، آب و افزودنی نانو سیلیس است. سیلیس ماده ای است که نفوذ پذیری به بتن را ناممکن می‌کند. می توانید کف اسانسور را با ضخامت حدود 15 الی 20 سانت با این بتن بپوشانید. اگر چاله آسانسور مربوطه در طبقات منفی و پایین قرار گرفته است، می توانید فضای چاله را بزرگتر در نظر گرفته و دیواره ها را نیز با بتن آب بند بپوشانید.

علاوه بر استفاده از پودر افزودنی سیلیس به بتن از مواد افزودنی متبلور کننده، کریستال کننده، رزین‌های اکریلیکی مخصوص آب بند هم می توان استفاده کرد. استفاده از هر کدام از این مواد آب بند، به کاربرد آن بستگی دارد.

با توجه به تفاوت ساختاری و کاربرد هر کدام از واتر استاپ ها، به 3 گروه تقسیم می شوند:

• واتر استاپ هیدروفیلی
• واتر استاپ بنتونیتی
• PVC

آب بندی چاله آسانسور با رزین پلی ئورتان

آب بندی چاله آسانسور با رزین پلی ئورتان، در طبقات منفی بیشتر استفاده می‌شود. زیرا احتمال نفوذ آب به داخل چاله، فرسایش و خوردگی بتن بیشتر است. خصوصا اگر در جوار زمینهای ساحلی یا لوله کشی های آب و فاضلاب و یا آب های زیر زمینی باشد.  رزین پلی ئورتان را هم در بتن داخل فضای چاله و هم به قسمت پشتی آن تزریق می‌کنند. استفاده از این ماده آب بند در مناطقی که بتن ریزی و ماله کشی بتن قطع شده، درزهای پیش آمده در بتن پس از خشک شدن، درز اتصال دیواره چاله به کف چاله آسانسور، در جاهایی که لوله کارگذاری شده نیز پیشنهاد می شود.

ژئوسنتتیک‌ها

ژئوسنتتیک نوع عایق آب بند پوششی است که بین بستر سازه و مقطع بتن ریزی تعبیه می شود. قدرت نفوذ ناپذیری خوبی دارد و بتن را در برابر عوامل نفوذی ایمن می‌کند. پوشش‌های ژئوسنتتیک به صورت لایه ای کنار یکدیگر قرار میگیرند.  با توجه به کاربرد ژئوسنتتیک انواع مختلفی از آن در بازار وجود دارد:

• ژئو ممبرین
• ژئو گرید
• ژئو تکستایل

اجرای پوشش آب بندی از داخل

اجرای پوشش آب بندی از داخل، اصلی ترین و شناخته شده ترین روش آب بندی چاله آسانسور است. اجرای پوشش آب بندی از داخل با استفاده از مواد افزودنی نفوذگر کریستال شونده پودری یا پوشش پایه معدنی –پلیمری مخصوص انجام میشود. اجرای پوشش آب بندی از داخل بسیار حساس است باید مقدار مواد مصرفی به درستی اندازه گیری و عملکرد سنجی شود. تجربه مهندسین در آب بندی چاله آسانسور اثبات کرده که آب بندی با افزودنی های پایه پلیمری، با بتن سازگارتر هستند. از این رو در مقاوم سازی بتن نسبت به نفوذ عوامل نفوذی بهتر عمل می کنند.

چرا باید آب بندی چاله آسانسور را جدی بگیریم؟

همیشه سازه ها در شرایط از پیش تعیین شده قرار نمی‌گیرند. گاهی مهندسین طرح برخی از اتفاقات و شرایط را نمیتوانند بررسی کنند. زیرا در زمان ساخت و ساز ممکن است دلیلی برای بروز تغییر در شرایط وجود نداشته باشد. از این رو از اجرای آب بندی چاله آسانسور صرف نظر می کنند. با تغییر در شرایط مثل بالا آمدن سطح آب زیر زمینی، لوله گذاری های جدید آب و فاضلاب شهری یا ساختمانهای اطراف، افزایش حجم بارش و یا اتفاقات از قبل پیش بینی نشده مشابه، آب پس از مدتی به داخل سازه و چاله آسانسور نفوذ یابد. قطعا این اتفاق خسارات زیادی به سازه خواهد زد و امنیت آن را به خطر می اندازد. از رو بهتر است به صرف احتیاط امر و بالا بردن امنیت سازه آب بندی ساختمان را در هر شرایطی جدی بگیرید.

آسیب‌های احتمالی نفوذ آب و عوامل مخرب به چاله آسانسور

• آسیب به تاسیسات برقی و بروز برق گرفتگی و آنش سوزی
• وجود آب بر عملکرد درست تاسیسات آسانسور تاثیر گذاشته و می تواند برای فردی که از اسانسور استفاده می کند خطرآفرین باشد.
• زنگ زدگی عناصر فلزی آسانسور که باعث می شود اتصالات در آسانسور ضعیف شود.
• با نفوذ آب به چاله آسانسور و عدم مدیریت صحیح یا عایق کاری آن بتن پی ساختمان یا اطراف چاله نیز ممکن است تخریب شده و امنیت سازه را به خطر بیاندازد.