تونل ها بخش مهمی از راه ها و جاده ها را تشکیل می دهند که عموماً در جاده های کوهستانی و در دل کوه های بزرگ با جنس خاک های متفاوت حفر می شوند. تونل ها سازه های بتنی هستند که برای محافظت نیاز به آب بندی دارند. آب بندی تونل ها و به خصوص تونلهای زیر زمینی مثل مترو ها بسیار مهم و حائز اهمیت است. زیرا این سازه های جاده ای که عموماً جز سازه های بتنی محسوب می شوند، در معرض آسیب های ناشی از آب های جاری و حتی آب های زیرزمینی قرار میگیرند . در صورت جدی نگرفتن آب بندی آنها، بیشترین آسیب را خواهند دید. سیستم آب بندی تونل، در 2 وجه اجرا می شود:
در آب بندی تونل ها پارامترهای بسیاری دخیل است. این پارامترها بر اساس شرایط مختلف سازه ای بررسی می شود.
همانطور که از نام این نوع عایق بندی مشخص است باید گرم اجرا شود. در نتیجه برای این کار تجهیزات خاصی لازم است. این پوشش معمولاً از قیر، پلاستیک، پلیمر و آسفالت امولویسونی می باشد. بسته به نوع عایق برای نصب آنها نیاز به قالب بندی می باشد.
این نوع عایق بندی بر پایه ی دفن لایه ای از بنتونیت (Bentonite) در کپسول یا صفحه است. بنتونبت در آن می بایست متورم شود تا عایق آب بند شود که برای این کار حدوداً 4 ساعت زمان لازم است.
صفحات ممبرینی لاستیکی از لاستیک، پلی اتیلن چگالی بالا درست شده است که در کلاف های 2 تا 3 متر عرض موجود می باشد. با قرار گرفتن این صفحه روی بتن به آن متصل می شوند و در نهایت می چسبند.
صفحات ممبرینی HDPE و PVC در تونل هایی قابل اجرا هستند که با روش NATM حفاری شده اند. این صفحات با جوش مخصوصی به هم متصل می شوند.
اولین بار از این نوع پوشش در پل های با بالاست راه آهن استفاده شده است. برای سطوح عمودی و افقی جدا هستند و برای سطح قائم از اپوکسی بدون شکم دادگی با اتصال کامل با سطح استفاده می شود. اجرای آن به طور معمول با افشانه است.
اگر در هنگام ساخت بتن از افزودنی های پلیمری استفاده شود، خود بتن عامل آب بند می شود و راه نفوذ آب از داخل بتن را مسدود می کند. این نوع مصالح در سطح داخلی بتن استفاده می شود.
از محصولات پر کاربرد در عایق کاری ترک ها و درزهای بتنی میتوان به مواد پلی اورتان یا پلی یورتان اشاره کرد. این مواد به دو شکل رزین آب بندی و فوم آب بندی تزریق می شوند. در تزریق فوم آب بندی ابتدا باید پلی اورتان را با آب ترکیب کرد. تزریق رزین آب بندی نسبت به فوم دارای مقاومت، چگالی نسبی و انعطاف پذیری بالاتری است. فوم آب بندی را میتوان در محیط های مرطوب استفاده کرد. این محصول در برابر خوردگی بسیار مقاوم است.
متروها نیز جزو راه هایی است که در کلان شهر را احداث می شود. جاده های مترویی عموماً تونهایی است که در زیر زمین حفر می شوند و روزانه میلیون ها نفر در آنها در رفت و آمد هستند. با توجه به اینکه تونل های مترو در اعماق زمین حفر می شوند، احتمال نفوذ آب در آنها بیشتر است زیرا علاوه بر نفوذ آبهای جاری و سطحی (مثل آب ها جوی ها، آب باران، آب و فاضلاب شهری) احتمال نفوذ آب و آلاینده های مایع حاصل از لوله های آب و فاضلاب که در اعماق زمین لوله کشی شده اند، آب های زیر زمینی و حتی آبهای ناشی از کانالهای آب شهری و چشمه ها و …. نیز زیاد است.
از این رو باید در آب بندی و عایق کاری تونل های مترو تمام این جوانب را سنجید و برای آن اقدام کرد. جان میلیونها نفر به آب بندی صحیح و اصولی مترو بستگی دارد.