بتن سبز چیست؟ + مزایا و معایب آن

در عصر حاضر، ساختمان سازی بسیار رواج یافته است و به همین دلیل، استفاده از مصالح ساختمانی برای ساخت و ساز نیز بسیار صورت می گیرد. استفاده از بتن برای ساخت سازه ها بسیار مورد توجه قرار گرفته است که به دلیل انتشار دی اکسید کربن توسط بتن معمولی، بتن سبز یک جایگزین بسیار مناسب برای بتن معمولی می باشد. البته لازم به ذکر است که بتن سبز به معنی سبز بودن رنگ آن نیست. بلکه به این معنی است که این نوع بتن باعث آلودگی محیط زیست نمی شود و به نوعی دوستدار محیط زیست است.

بتن سبز که به نام بتن اکو نیز شناخته می شود، یک نوع بتن معمولی با همان رنگ می باشد البته با این تفاوت که در فرآیند ساخت بتن سبز از زباله ها و مواد زائد استفاده شده است. به همین دلیل موجب کاهش انباشت زباله ها و کاهش هزینه های اضافی می شود. این خود باعث شده است که یک نوع محصول دوستدار محیط زیست تلقی شود و به نام بتن سبز شناخته شود.

چگونگی تولید بتن سبز

سیمان و سنگدانه ها یکی از مواد ساخت مصالح ساختمانی همچون بتن می باشد. استخراج زیاد این مواد، باعث کاهش آن در طی سال های آتی و در نتیجه کاهش تولید مصالح ساختمانی می شود. برای اولین بار در سال ۱۹۹۸ میلادی در دانمارک برای این مشکل یک چاره اندیشه شد که در نتیجه باعث تولید بتن سبز با توسعه پایدار شد.

در ساخت بتن سبز از موادی استفاده شده است که باعث کمترین آلودگی در محیط زیست می شوند. بتن سبز از مواد زاید و ضایعاتی همچون؛ سرباره، بتن بازیافتی، خاکستر بادی، رشته های قوطی آلومینیومی، خاکستر احتراق، زباله های نیروگاه و ماسه ریخته گری تولید می شود. در واقع میتوان گفت با جایگزین کردن این مواد زائد به جای مواد خام، باعث ذخیره منابع انرژی و طبیعی برای نسل های آینده، کاهش آلودگی محیط زیست و همچنین، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای می شود.

کاربرد بتن سبز

بتن سبز همانگونه که گفته شد، در فرآیندهای ساخت و ساز بسیار به کار می رود که در استحکام یک ساختمان و بنا بسیار تاثیرگذار است. از کاربردهای بتن اکو میتوان به استفاده از آن در ساخت پل، راه سازی، سدسازی، ساخت سکوها و پایه های بتنی اشاره کرد.

مزایای استفاده از بتن سبز

بتن سبز یا بتن اکو دارای مزیت ها و ویژگی های مثبتی می باشند که باعث شده است جایگزین بتن معمولی شود. همچنین در ساخت و سازها محبوبیت بیشتری داشته باشد. در ذیل به تعدادی از این ویژگی ها اشاره شده است:

• بتن اکو در برابر خوردگی مقاومت بالایی دارد.
• علاوه بر آن، بتن اکو در برابر حرارت و مواد اسیدی مقاوم است و در برابر آنها آسیبی نمی بیند.
• بتن سبز نسبت به بتن معمولی دارای مقاومت بالاتری می باشد.
• به دلیل استفاده از مواد زائد و قابل بازیافت در ساخت بتن اکو، میتوان گفت که با ساخت این نوع بتن، مشکل بازیافت مواد زائد تا حدودی حل می شود.
• سازه هایی که از بتن اکو ساخته می شوند، این توانایی و قابلیت را دارند که در دمای ۱۳۱۵ درجه سلسیوس مقاوم باشند و این نوع دما به ساختار و ترکیب آنها آسیبی وارد نمی کند.

از دیگر مزایای بتن اکو

• از دیگر مزیت های بسیار مهم استفاده از بتن سبز، کاهش انتشار دی اکسید کربن می باشد که این امر، خود راهکار خوبی برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست می باشد، چرا که بتن معمولی مقدار زیادی گاز دی اکسید کربن به هوا منتشر می کند.
• بتن سبز دارای مقاومت کششی و فشاری بیشتری از بتن معمولی می باشد.
• همچنین با استفاده از این نوع، مصرف آرماتور در سازه های بتنی تا ۲۰ درصد کاهش می یابد.
• از دیگر ویژگی های آن، میتوان به بالا بودن مقاومت بتن اکو در برابر تغییرات دما و پایین بودن مصرف انرژی آن اشاره کرد.
• میزان مصرف سیمان در بتن اکو کمتر از بتن معمولی می باشد.
• بتن اکو نیاز به تعمیر و نگهداری زیادی ندارد.
• قیمت بتن اکو به نسبت از بتن معمولی کمتر می باشد. در واقع، استفاده از بتن اکو در ساخت و سازها، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر می باشد.

در نهایت، میتوان گفت با توجه به ویژگی ها و مزایای ذکر شده، بتن سبز دارای طول عمر و ماندگاری نسبتاً خوبی می باشد. بتن سبز می تواند دوام و استحکام یک ساختمان را به مقدار قابل توجهی افزایش دهد. همچنین نقش بسیار مهمی در حفظ محیط زیست دارد و همچنین دارای کارایی بهتری نسبت به بتن معمولی می باشد.

معایب استفاده از بتن سبز

بتن سبز با وجود مزایا و ویژگی های مثبتی که دارد، دارای معایبی نیز می باشد که در ذیل به آن ها اشاره شده است:

• به طور معمول، سازه های ساخته شده از بتن سبز در مقایسه با سازه هایی که از بتن معمولی ساخته می شوند، دارای طول عمر کمتری می باشند.
• مقاومت فشاری که بتن سبز دارد نسبت به بتن معمولی، کمتر می باشد.
• بتن اکو به مقدار زیادی، آب جذب می کند.
• بتن اکو در مقایسه با بتن معمولی دارای خاصیت انقباض و خزش بیشتری می باشد.
• علاوه بر آن، بتن سبز به نسبت بتن معمولی، مقاومت خمشی کمتری دارد.

جایگزین های سیمان در بتن سبز

در تشکیل بتن سبز، سیمان های سازگار با محیط زیست جایگزین درصدی از سیمان پرتلند می باشند که به تعدادی از این سیمان ها در ذیل اشاره شده است:

سرباره کوره آهن گدازی یا GGBS

این نوع مواد در واقع محصول جانبی صنعت فولاد می باشد.

خاکستر بادی یا FA

خاکستر بادی یک نوع مواد زائد و محصول جانبی می باشد که از طریق فرآیند سوزاندن ذغال سنگ در نیروگاه های برق تولید می شود.

بخار سیلیس یا SF

بخار سیلیس یک محصول جانبی ناشی از فعالیت کوره الکتریکی است که در تولید آلیاژ سیلیکون به کار می رود.

فایبرگلاس یا FGL

فایبر گلاس یک نوع ماده ای است که از الیاف بسیار ریز شیشه ای ساخته شده است.

در بین سیمان ها و مواد ذکر شده، بیشترین ماده اضافه شده در بتن به عنوان جایگزین سیمان پرتلند به ترتیب؛ سرباره کوره آهنگدازی، خاکستر بادی، بخار سیلیس و فایبرگلاس می باشد.