رطوبت بتن به چه روش هایی اندازه گیری می شود؟

در درجه اول پیش از بررسی روش های اندازه گیری رطوبت بتن، به علت اندازه گیری آن می پردازیم. میزان رطوبت موجود در بتن دارای اهمیت بسیار بالایی است و در نتیجه باید به مقیاس گیری آن پرداخت. زیرا دوام و استحکام بتن ارتباط مستقیمی با اندازه گیری رطوبت موجود در آن دارد. روش های مختلفی برای این کار طراحی شده است که در ادامه برخی از آنها را بررسی خواهیم نمود.

پارامتر های مختلف می توانند به دوام نهایی بتن مرتبط باشند که از آنها می توان به میزان سنگدانه بتن، شرایط محیطی، میزان آب مصرفی، میزان و نوع سیمان و موارد دیگری اشاره نمود. پس از اجرای بتن روی سطوح سازه ها طبق استاندارد های بین المللی پس از گذشت ۲۸ روز مقاومت بتن به بالاترین میزان خود می ‌رسد. با توجه به اینکه بتن علاوه بر سطوح زیرین برای سقف سازه ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد، در نتیجه میزان رطوبت آن می تواند تاثیر بسیار بالایی در دوام و عملکرد آن داشته باشد.

در صورتیکه رطوبت بتن بیش از حد باشد، مشکلات بسیاری ایجاد خواهد شد. به طور مثال برای اتصال کفپوش ها در صورت وجود رطوبت، چسب ها عملکرد مناسبی ندارد. همچنین ممکن است تغییراتی در کفپوش ها مانند جداشدگی، تاخوردگی و تغییر رنگ ایجاد گردد. بهترین روش اندازه گیری برای رطوبت و بتن روش کاوشگر های RH می باشد که با دقت بسیار بالایی قادر است میزان رطوبت سطحی و عمقی بتن را اندازه گیری نماید.

ساده ترین روش اندازه گیری رطوبت بتن

با وجود اینکه اندازه گیری رطوبت موجود در بتن به طور کلی کار دشواری است، ولی راه های ساده تری نیز برای آن وجود دارد. ساده ترین روش اندازه گیری، روش رطوبت نسبی می باشد. این روش معمول بوده و اکثر اوقات برای اندازه گیری میزان رطوبت از آن استفاده می کنند. در روش مورد نظر دستگاه هایی به نام کاوشگرهای RH مورد نیاز است. به وسیله این دستگاه میتوان رطوبت بتن با دقت بسیار بالایی را به دست آورد.

نکته مهم این است که کاوشگرهای RH نسبت به شرایط محیطی اعم از رطوبت و دما حساسیت بالایی ندارند و در نتیجه میتوان دقت اندازه گیری بالایی برای آن در نظر داشت. روش اجرای این آزمایش به اینگونه است که ابتدا سوراخی را روی سطح بتن ایجاد خواهیم کرد. پس از گذشت مدت زمانی از عمل حفاری و پس از اینکه دمای حفره پایین بیاید باید میله دستگاه رطوبت سنج را به داخل حفره وارد کرد. ضمن اینکه برای جلوگیری از لغزیدن میله اطراف آن کاملاً بسته شود. طی گذشت ۲۴ ساعت که تعادل رطوبتی و دمایی به ‌خوبی انجام شود، میتوان به قرائت میزان رطوبت بتن پرداخت. البته بهتر است برای دقت بسیار بالای اندازه گیری رطوبت بتن پس از ۷۲ ساعت این عمل انجام شود.

اندازه گیری به روش نوترونی

با وجود جدیدترین روش نام برده شده، نمیتوان آن را از روش های پرکاربرد برای اندازه گیری رطوبت بتن در نظر گرفت. زیرا دارای دقت بالایی نیست و برای اندازه گیری حجم بالایی از بتن کاربردی نخواهد داشت.

در این روش واکنش بین هیدروژن و نوترون های سریع و پر انرژی مورد بررسی قرار می گیرد. هیدروژن یکی از عناصر موجود در آب است و در نتیجه در بتن ها نیز موجود است. این هیدروژن ها می توانند انرژی نوترون ها را با سرعت بالایی دچار کاهش کنند. اساس این روش نیز شمارش نوترون های کاهش یافته یا عقب مانده است که می تواند با میزان رطوبت بتن نیز ارتباط داشته باشد. متاسفانه در این روش نمیتوان رطوبت بتن ها را به درستی و با دقت بالا اندازه گیری نمود. زیرا محتوای رطوبتی بتن ها به مقدار یکنواختی وجود ندارد و میزان آن در بتن ها متفاوت می باشد. در نتیجه این روش فقط برای اندازه گیری محتوای رطوبتی سطح بتن مناسب می باشد.

اندازه گیری به وسیله ورق پلاستیک

ابزار اندازه گیری رطوبت بتن در این آزمایش ورق پلی اتیلن می باشد. ورقه های پلی اتیلن را در سطوح بتنی نصب می کنند. این ورقه ها باعث می شوند رطوبت در داخل بتن حبس شود و به نوعی از تبخیر آن جلوگیری به عمل می آید. پس از گذشت چند ساعت از نصب ورق های پلی اتیلن، بر حسب میزان رطوبت بتن سطح بتن تیره رنگ خواهد شد و میتوان به این وسیله رطوبت بتن را مورد سنجش قرار داد.

یکی از معایب این روش این است که نمیتوان به وسیله ورق های پلی اتیلنی میزان رطوبت بتن در قسمت های زیرین و یا داخلی را اندازه گرفت. در نتیجه ممکن است سطح بتن کاملاً خشک باشد ولی در قسمت های زیرین رطوبت وجود داشته باشد.

یکی دیگر از معایب این آزمایش تاثیر بالای دما بر روند اندازه گیری رطوبت بتن می باشد. دمای بالا باعث می شود تبخیر آب بیشتر صورت بگیرد و با بالا رفتن بخارهای آب رطوبت بیشتری در بتن ایجاد خواهد شد. پس میتوان گفت آزمایش ورق پلاستیک یا پلی اتیلن غیر قابل اعتماد است و نمیتوان به طور حتم از دقت آن صحبت نمود.

اندازه گیری رطوبت بتن به روش کلسیم کلرید

ابزاری که برای اندازه گیری رطوبت بتن به روش کلسیم کلرید مورد نیاز است کیت هایی است که میتوان آنها را تهیه نمود. داخل این کیت ها یک ظرف دایره ای شکل وجود دارد که پلاستیکی است و ابعاد آن مشخص می باشد. ظرف پلاستیکی دارای کلسیم کلرید را ابتدا باید داخل یک محفظه پلاستیکی قرار داده و سپس محفظه مورد نظر را روی سطح بتنی که قصد اندازه گیری رطوبت بتن در آن را داریم بگذاریم.

اساس سنجش میزان رطوبت بتن در این روش، اندازه گیری وزن کلسیم کلرید قبل و پس از اجرای آزمایش می باشد. همانطور که می دانید کلسیم کلرید نوعی نمک است و جاذب رطوبت می باشد. در نتیجه با جذب کردن رطوبت وزن آن نیز بالا خواهد رفت. مدت زمان انجام این آزمایش حداقل ۷۲ ساعت می ‌باشد و برای بالا بردن دقت اندازه گیری ظرف دارای کلسیم کلرید به همراه محفظه آن کاملاً باید بسته شود.

از معایب این آزمایش نیز میتوان به اندازه گیری رطوبت سطحی بتن اشاره نمود. در نتیجه این روش نسبت به کاوشگر های RH دارای میزان بسیار پایین تری از دقت می باشد. زیرا نمی تواند میزان رطوبت عمق بتن را اندازه گیری نماید.